ФЕМКАЊЕ

Имам проблеми како со етимологијата така и со значењето на зборот “фемкање”, што упорно го лансира енергичната госпоѓа Велиновска. Зборов го нема ниту во тротомниот Речник на македонскиот јазик, ниту пак во Речникот на српско-хрватскиот книжевен јазик на Матица Српска, така што е доста тешко да му се определи вистинското значење. Веројатно е изведен од француското “фемме” (жена) и треба да означи поведение на субјект што се однесува мекичко, свилено, феминизирано. Само така може да се сфати и аподиктичната порака на г-ѓа Велиновска во насловот на текстот “Со фемкање Македонија не се спасува” (СТАРТ, бр. 68 од 12.05.2000), упатена пред сѐ на сметка на Лигата за демократија.
Треба ли да потсетувам дека ние, во повеќе наврати повторивме и повторуваме оти она што нѐ тера да го прифатиме сојузот со нашите довчерашни политички душмани е загрозеноста на македонскиот национален интерес (што споменатава дама го оценува како “драматика во вербалното”). Овој став не се темели врз нашата моментна аутсајдерска позиција: ние бевме и засега остануваме опозиција. Лигата за демократија немаше власт, што во меѓувреме ја загуби, па сега лелека дека по неа, сѐ пошло удолу. Она што нејзе ѝ го создаде и ѝ го одржува имиџот на јавната сцена (иако никогаш не се перчеше како македонска национална партија) е копнежот за Македонија како пристојно место за живеење, со тоа што неговата реализација ја гледа во она што се нарекува теорија и практика на модерната правна држава.
Да се разбереме, Македонија не беше особено пристојно место за живеење ни под СДСМ. Тој сојуз го сочинуваа (а во голема мера и денес го сочинуваат) медиокритети, што се затекоа на определени места во стариот СКМ. Некои несмасно алчни, други несмасно арогантни, трети неуки, припрости, итн. итн. Но, и такви какви што беа, тие во едно нешто сепак беа (и останаа) суштествено поинакви од новата власт: никогаш не дадоа ни најмал повод за сомневање во нивната македонштина. “Србокомунисти” ги нарекуваа само и единствено отворените или прикриени бугарофили или бугаромани.
Промените што фати да ги врши новата власт ја натераа Лигата за демократија сериозно да се замисли врз иднината на Македонија (а особено на Македонците). Приказната почна со заедничките корени. Никој не инсистираше врз заедничките словенски, туку врз бугарските корени, што, се разбира не е исто: Македонците имаат заеднички корени и со Русите, Полјаците, Чесите, Србите. Потоа, како израз на фамозната (еднонасочна) позитивна енергија, новата власт реши да заборави на чл. 49 од Уставот, што ја обврзува да се грижи за положбата и правата на припадниците на македонскиот народ во соседните земји и ги жртвуваше Македонците во Пиринска Македонија. Еден ден потем (или пред тоа, сеедно) забележавме дека на власта не ѝ е многу грижа ни за Македонците зад Групчин. Итн. итн. Стана јасно како бел ден дека оваа влада е петта колона на источниот и западниот сосед. Барем за нас во Лигата за демократија. И тоа ни беше основниот ориентир на политичката сцена. И како луѓе поединечно и како партија бевме против туѓите измеќари.
Ако, поради предавството на националниот интерес, лично бев готов да раскинам и по некое долготрајно пријателство (со школски другар и соборец од најтешките години на едноумието), зошто сега истиот тој принципиелен став да биде предмет на презрителни етикетирања на г-ѓа Велиновска (или на простачки исмевања во ФОКУС).
Од друга страна, ние од појавата на идејата за коалиција наваму, јасно, недвосмислено им ставивме на знаење на оние што таа соработка нѝ ја понудија дека не гледаме правни средства за предизвикување предвремени избори. Да собираме потписи заради распишување референдум, нема смисла! Тоа го правевме на времето, кога СДСМ беше власт. Одговорот од највисоко место беше дека за тоа немало уставна основа. Ако ја немаше на времето за опонентите на СДСМ, нема да ја има ни денес за него. Кој може да помисли (без ризик да го сметаат за политички дунстер) дека триглавата коалиција ќе се согласи на оние отстапки на кои на времето не се согласи СДСМ. Да одиме на митинзи? И тоа се правеше. Митинзите на опозицијата се веќе политичка традиција на Македонија. Но, на владата (тогаш) не ѝ падна ни влакно од главата поради импресивната врева на митингашите. Кој може да помисли дека нешто драматично ќе ѝ се случи на денешнава влада? Ајде, ви се молам...
Би било згодно госпоѓа Велиновска да пробуричка по старите комплети на СТАРТ и да се потсети што пишувала по повод тогашните митинзи на опозицијата. Реториката на организаторите и тогаш и денес главно се сведува на потребата од итно спасување на Македонија. Зошто сега, одненадеж, она што некогаш беше оценувано како манифестација на груба сила, како безнадежен, очајнички гест на противниците на власта, како “улична демократија”, денес би имало некаква посебна смисла и значење?
Лигата за демократија, од својата појава на македонската политичка сцена до денес, се држеше за еден принципиелен политички став од аксиоматска природа: дека демократијата (владеењето на народот) се одвива преку институциите на власта. Поинаку речено - преку избори! Што се изменило во меѓувреме та нашето неприфаќање на “уличната демократија” презрително да се оценува како “фемкање”, како поништување на драматиката во вербалното со програмската принципиелност на партиските водства. Што е тоа што на споменатата дама ѝ дава за право да нѐ етикетира како “ситни души” (со кои држава не се правела), како слаби и нерешителни политичари (со кои не можело да се изведе спасувањето на државата)?
Кога Мирка Велиновска не би била тоа што е (а знаеме што е и чија е), кога СТАРТ не би бил тоа што е (а знаеме што е и чиј е), на ова пишување не би требало ни да се обѕрнуваме (како ни на невкусните мајтапења на оној не особено бистар колумнист на “ФОКУС”).
Повеќе пати реков и повторувам: она што може да доведе до предвремени избори е само распадот на владејачката коалиција. Да не го познаваме Циле, тоа би морало да се случи најдоцна за една недела: безгрешниот отец Борис не го прифаќа ултиматумот на алтернативните демократи; Циле & ком. ја напуштаат владата; опозицијата бара гласање за нејзина доверба; мнозинството гласа против; владата паѓа; друг не може да состави нова влада (криза на владата); Собранието се распушта и се распишуваат нови избори.
Кој може да поверува во ова сценарио? Особено ако се знае дека на Циле му останаа в џеб доволно опипливи аргументи за да го убеди пречесниот.

Ѓорѓи Марјановиќ

No comments: