НЕПОДНОСЛИВА ЛЕСНОТИЈА НА ЗАБОРАВАЊЕТО

Пред многу години во некаков средношколски учебник по француски јазик налетав (и слатко се изнасмеав) на една анегдота за некој човек што, по долги премислувања, конечно си избрал кравата во продавница за машка конфекција. Веднаш потем, меѓутоа, се премислил и ја прашал продавачката дали може краватата да ја замени за два чифта чорапи. Цената била иста и продавачката не гледала зошто да не ја изврши замената. Му ги спакувале чорапите, господинот љубезно се заблагодарил и тргнал да си оди. Заборавивте да платите, господине, го потсетила продавачката. А што треба да платам? се чудел купувачот. Па, чорапите! Човекот се поднасмеал на глупоста на продавачката, но сеедно учтиво ја потсетил дека тој чорапите само ги заменил за краватата. Да, господине, инсистирала таа, само вие краватата и не ја плативте! А зошто да ја платам кога воопшто и не ја зедов? И си излегол цврсто убеден во исправноста на својот резон.
Деновиве во јавните медиуми следиме слична “анегдота”: СР Југославија, притисната со спогодбата од Дејтон, мора да уништи голем дел од оружјето на поранешната ЈНА за да се изедначи односот на воените потенцијали на Балканот. Но, бидејќи не може (или не сака) тоа да го стори, Миротворецот од Дедиње дошол на ингениозна идеја, наместо да го уништува (што бара време, труд и чини пари!), да и го понуди на Македонија: нејзе и треба оружје, а тој добро знае дека го нема зашто неговите генерали ја разоружаа оваа земја “до последното лавабо” (како што неодамна саркастично забележа еден умен човек на страниците од ДНЕВНИК). Што се однесува до плаќањето, Миротворецот е добронамерен сосед: неговата вредност ќе ја одбиеме од вашата квота при делбениот биланс!
И, наместо праматарот да дојде кај нас и да ни ја изложи спасоносната идеја, како што секогаш бидува во апсурдниот тек на анегдотите, на првиот миг од Миротворецот, господин др. Ханџиски веднаш отрча во СР Југославија по оружјето. Што е сигурно, сигурно е: да не се премисли случајно претседателот на небескиот народ!
Си мислам, па си мислам: ова многу мириса на атинската идеја со името и ембаргото! Свесни дека нема сила што на една земја може да и го смени името, а ние одбивавме за тоа воопшто и да разговараме, Атињаните измислија дека ги загрозуваме, па, во самоодбрана, го воведоа ембаргото, а за да го укинат поставија еден куп услови, меѓу кои и клаузулата со која не присилија да седнеме и во Њу Јорк да преговараме за името. И така (како во вицот!) купија без пари два пара чорапи (што претходно ги заменија за краватата што не ја бендисаа). Познавајќи го др. Ханџиски како кроток, скромен човек, кој освен во чистата, етерична наука одвај да се разбира во нешто друго, се плашам да не случајно го прејдат таму во Ниш превеаните сојузници на Фанариотите.
Дали ќе му текне на нашиот министер да рече: Чекајте малу, господине Милошевиќ, Вие не можете да ни продавате нешто што е наше. Тоа оружје го плаќавме за сето времетраење на поранешна Југославија со 7% од националниот доход годишно. Тоа е истото она оружје што вашите генерали го однесоа од нашите касарни. Ако сега неговата вредност ја одбиете од нашата квота при делбениот биланс, тоа ќе значи само едно: дека ние тоа старо железо го плаќаме по втор пат! Не би се изненадил ако расеаниот професор на привремена работа во владата ги заборави овие факти.
Дотолку повеќе што во Македонија од референдумот (1991) наваму како да владее вистинска епидемија на заборавност: пред еден месец кој знае колку свечено прославивме пет години од самостојноста, а притоа никој и не се сети за тоа како не измамија за да се самоопределиме за сувереност: и да е точно дека на референдумот излегоа 71,85 % од граѓаните на Македонија, сепак е уште поточно дека 95,09% од нив се изјаснија “за суверена и самостојна држава Македонија СО ПРАВО ДА СТАПИ ВО ИДЕН СОЈУЗ НА СУВЕРЕНИТЕ ДРЖАВИ НА ЈУГОСЛАВИ¬ЈА”. Да не беше тоа морковче што не подлажа ниту верував ниту верувам дека ќе гласавме онака како што гласавме.
Пред некој ден читам во ДНЕВНИК и не им верувам на очите: еден академик и екс-министер на експертската влада изјавува дека “нема информации” за содржината на Меморандумот на САНУ, а за тврдењата во врска со тоа вели дека “во најголем дел претставуваат шпекулации”. (Како што се чисти шпекулации тврдењата дека во Босна се пролеа море крв заради остварување на идеите од тој ист Меморандум, впрочем!) Најголем бисер на овој несомнен македонски ум е ставот дека “документ кој нема јавност не би смеел ниту да биде предмет на оценки!” Алал му вера на најцитираниот научник од ова поднебје! Според оваа логика, немајќи јавност, договорот од Јалта (познат како “фифти-фифти”) исто така не би смеел да биде предмет на оценки и коментари!
Најпарадигматичен е сепак ставот на еден друг академик, когошто, слушам, пријателите на галено го викале Дворски (естетичар и етичар). За него, Меморандумот “во секој случај, веќе е минато” и, како таков не можел да ни виси над главите на сите нас. Ако го прашате овој човек кого служел тој цели 45 години, што пишувал, да речеме, за Димитар Димитров (на цели две страници од гласилото на ССРНМ) и како го заработил местото во МАНУ, не се сомневам дека одговорот ќе му биде: “Тоа, во секој случај, веќе е минато”! И тоа е крај на секој разговор за она што било. Тоа, како такво, не може вечно да му виси над главата на велеучениот бесмртник!

Др Ѓорѓи Марјановиќ

No comments: