ЦИРКУЗАНТСТВО

Многумина што редовно ме читаа во средите ми се јавуваа (или при средби на улица ми се обраќаа) да ми кажат дека, наводно, многу им недостигале моите колумни во ДНЕВНИК. На сите по ред им ја раскажував (и сé уште им ја раскажувам) следнава приказна: го гледам еден ден вечерниот дневник на МРТВ-ата и што да видам - Циле Национале држи трибина во Домот на културата во Штип. Позната ми е салата. Таму и Лигата за демократија, на почетоците од плурализмот, се обиде да ги освои срцата на Штипјани. Во салата имаше стотина луѓе и воопшто не ми изгледаа многу загреани за идеите за правна држава по европски терк. Сега гледам во екранот и не можам да им верувам на очите: за Циле дошле стотици и стотици Штипјани. Се изнапикале и во пасажите меѓу блоковите. Ги има толку многу што “нема куде игла да падне” (што велат Кумановци). Народ желен за приказни од Далечниот Исток. Истиот момент решив да му откажам на ДНЕВНИК: нема смисла, не е човечки, да им го расипувам ќеифот на толку многу луѓе, што го голтаа секој Цилев збор.

Престанав со колумните и се фрлив на преведувањето на Пруст. Тој ми е стара љубов. На времето, кога исто толку непромислено војував против т.н. “вербален деликт” и кога сите ми велеа дека за таква работа некогаш се одело на еден романтичен јадрански остров, јас си мислев вака: Добро де! Да речеме дека денес не ми гинат 3-4 години! Управник на Идризово тогаш беше мојот пријател Цане Стојановски. Ќе го замолам да ми даде едно сопче во ‘вилата’ покрај Вардар, за три години ќе í го подарам на македонската литература големиот циклус на Пруст “Во потрага по загубеното време”(петнаесетина томови).

Арно ама, не даде Господ! Д-р Владо Камбовски, мојот ученик по кривично право и главен партиски “обвинител” во случајот Марјановиќ (сите тогаш се определуваа меѓу Марјановиќ и Камбовски и, се разбира, главно се определија за неговата велеученост, а против моето циркузантство; кој не верува нека ја прочита мојата сотија СТРУЧЕН ТРУД, па ќе се увери), стори сé што непогрешливата Партија бараше од него, но до затвор не втасав. И сé заврши со една партиска опомена, по која, јас демонстративно го напуштив СКМ. А се знае што бидува кога јас ќе излезам од некаде: сé пропаѓа зад мене. Се палат основни училишта (кумановското), се уриваат гимназии (Ј. Б. Тито, на местото на денешната Влада) и факултети (Правниот факултет на местото од големиот паркинг пред Хотел ГРАНД), судски бараки, касарни. Таа несреќа не можеше да ја одбегне ни СКЈ. Штом си излегов од него, тој се распадна, а со него и Југославија.

Неуспехот на моите партиски другари, меѓутоа, беше наедно и голема штета за македонската литература. Јас не отидов в затвор и Пруст остана непреведен. Е сега, кога видов дека иднината на македонскиот народ е во сигурни раце (Циле, Владо и Саво Климов, кој во меѓувреме стана “Климовски”, што никогаш не му го простив), решив да му се вратам на Пруст. Убаво напредувам со преводот, иако не сум многу сигурен дека ќе ми успее да го објавам (барем не на државен трошок): за парите во издавачката дејност треба да одлучи мојот некогашен пријател д-р Димитар Димитров со кремот на македонштината претставен во лицето на Србин Младеновски, човекот што на времето ја промовираше Лигата за демократија во Гостивар, а сетне, иако ич не му личи на името, одненадеж реши да се бугарчи (и Бога ми, со помош на д-р Димитров, а за доброто на мајка Б’лгарија, сосема убаво напредува). Туку, јас не се давам! Што сум намислил ќе биде (ако е Божја волја!). Имам доста пријатели, ќе собираме пари наоколу, па ако не дадат ѓоа-најМакедонците, ќе дадат некои продадени (небугарски) души! А Македонија Пруст ќе го има!

Арно ама, како што е Господ, никој не е! Мојот партиски миленик и наследник одненадеж реши дека на Македонија не í требала никаква Лига за демократија туку само и единствено ВМРО-ДПБНЕ и си даде оставка. А она малу луѓе што останаа од некогашната (и онака не многу голема Лига) запнаа де јас, па јас, да сум се врател на нејзиното чело. И така бидна! Да не беше значи Тортевски и неговата изјава дека една партија не можела да живее само од соопштенија јас немаше да се фатам на грдото оро што се нарекува политика или – со речникот на велеучениот колега Камбовски: “циркузантство”.

За чудо, мојот драг пријател (и добар правник!) Републичкиот јавен обвинител пријавата на Лигата за демократија воопшто не ја смета за циркузантска. Има изјава на Циле, објавена во НОВА МАКЕДОНИЈА, а во неа Циле, црно на бело, кажува: провизијата била нормална белосветска работа, а кога фатиле (со Тајванците) да разговараат за неа им дале тврда беса дека со 40-те милиони дојчмарки ќе изградат Филхармонија, болница и спортска сала. Тоа ќе било нивно донатортсво. Сетне ми кажуваа дека Оливера Трајковска, наводно, го прашувала министерот Саше Димитров чии имиња ќе ги носат донациите, па (ако луѓето добро се сеќаваат), според министерот, Филхармонијата ќе го носела името на Циле, Болницата на Вања од Палер, а спортската сала – неговото!

Циле ќе треба ова да го повтори пред јавниот обвинител, па ако тој сам (или заедно со другарите од ДА) ги зел парите, ќе мора да каже каде се тие 40 милиони дојчмарки, кога им ги пријавил на финансиските власти и колку пари данок платил за нив. Кога ќе го сврши тоа ќе може со чист образ да јуриша на претседателската фотелја. Јас јавно ветив дека ќе го целивам Циле што конечно ќе í подари зграда на Филхармонијата (иако таму никогаш не сум го видел, за разлика од Владо Камбовски кој пред еден концерт држеше некаква беседа за човековите права ли, за Обединетите нации ли, сега веќе не се сеќавам. Знам само дека во паузата на концертот веќе го снема.) и тоа ќе го сторам. Се разбира, ако не се буни!

Циле може да постапи и поинаку! Да каже дека споменатата негова изјава во НОВА МАКЕДОНИЈА е чиста мистификација, дека ја измислил некој недобронамерен новинар и дека тој никогаш не ветувал ни филхармонии, ни болници, ниту пак спортски сали. Се плашам само дека тогаш ќе демотивира многумина од оние што беа решени да гласаат за него токму поради вербата во овие измислени приказни.

А на следниот Извршен одбор на Лигата за демократија ќе предложам да напишеме писмо до Владата на Македонија да размисли за професионалната (и политичката!) подобност на министерот за правда за кого кривичното дело даночно затајување е чисто циркузантство!

Ѓорѓи Марјановиќ