КАДЕ МУ Е МЕСТОТО НА ПРЕТСЕДАТЕЛОТ?

Едно време, по изгласувањето на Уставот што важи и денес, Швеѓаните имаа тежок уставно-протоколарен проблем: што да прават со Неговото величество Кралот, кога понекогаш, во некоја прилика, по некаков повод ќе дојдеше во Парламентот. Каде да го стават да седне? Да седи во “претседателството” - не можеше: таму седеа само оние што од своите редови ги беше избрал парламентот! Да седи во пратеничките клупи - не можеше: таму седеа оние што ги беше избрал народот! Да седи во ложата за публика - не можеше: тој беше шеф на државата, а не гостин или публика! На крајот, се најде соломонско решение: кога Кралот ќе дојдеше во Парламентот, донесуваа некакво (пристојно, се разбира) столче и го поставуваа на едно забележливо место, но малу понастрана и од претседателството и од пратениците. Така се знаеше дека Кралот не е пратеник, ниту можеше да се помисли оти претседава со парламентот, ниту пак дека е гостин или љубопитна публика. Беше (и со уште е!) Крал и шеф на државата, а во домот на претставниците, кога ќе дојдеше, му се знаеше местото!
Македонија е далеку од идеалот на добро уредена држава и кај нас никој не знае каде му е местото на Претседателот на републиката, а (се чини) не си го знае ни тој самиот. Како што е познато, неговиот office се наоѓа во Собранието на Република Македонија (иако не е народен пратеник). До неодамна живееше на Водно во својата приватна куќа, а не во резиденција (како што би било нормално за еден шеф на држава). Кога се случи она што се случи, некому да му текна дека Претседателот (од безбедносни причини) треба да има резиденција. И добро е што му текна! За жал, никому од власта со уште не му текнало дека Претседателот (и тоа не само од безбедносни причини!) треба да има office надвор од Собранието на Република Македонија.
Велам “никому од власта”, зашто на оваа идеја пред неколку години дојде Лигата за демократија. Таа предложи да се реконструира скопското Кале (онакво какво што беше во моментот на земјотресот) и тоа да стане Претседателска палата. Добивката ќе беше многукратна: на (сега) слепиот рид пак ќе се појавеше убавата бела зграда со двата барокно отмени низа прозорци, а Скопје ќе си повратеше дел од она што е симбол на неговиот грб. Со оглед на големината на зградата, Претседателот ќе добиеше и резиденција и office и немаше да мора (најмалу) два пати дневно да си пробива пат низ скопскиот хаотичен сообраќај и да се излага на ризици од типот на оној од 3 октомври 1995 година. Со оглед на позицијата на тврдината, ништо полесно од обезбедувањето на овој простор и така ограден со вистински киклопски ѕидишта. Но, кој да ја слуша елитната Лига за демократија? Комунистите, што (превапцани, преименувани и подмладени) беа и останаа власт во Македонија, отсекогаш беа мошне алергични на елитизам. И предлогот мина незабележано, без каква и да е реакција во нашите “слободни” медиуми и стручната јавност.
Деновиве уште еднаш го видовме Претседателот на републиката кај што не му е местото: на седница на владата (!?). Во добро уредените држави, кога шефот на државата сака да н порача нешто важно на својата влада, тој обично го повикува премиерот или нејзините членови и им го кажува тоа што смета дека треба да им го каже. Наместо тоа (ева, според изреката за Мохамед и брегот!), Претседателот им појде на нога на јуношите што неодамна јавно ги молеше да не го растураат Сојузот за Македонија, а коишто не се обидоа ни да се преправаат дека се двоумат дали да го послушаат. Појде, наводно, за да им ги изложи своите сугестии во врска со стратегијата на земјата за настап на преговорите со Европската унија (на кои, патем речено, навистина немам никакви замерки!).
Овој гест “на добра волја” тешко ќе ги смири шпекулациите за неговите заладени односи со владата, а ќе им даде право на оние што оценуваат дека Претседателот е “со расклатен углед и збунета политичка и партиска база”. Или, просто речено, дека не знае каде му е местото во оваа земја! А местото му е во Претседателската палата! Ако е навистина Претседател на сите граѓани на Македонија, како што од време на време неубедливо тврди (а треба да биде: тоа за прв пат стана со гласовите на 114 пратеници од сите партии во Парламентот, а по втор пат со гласовите на народот, а не на “татковите синчиња”8 од СДСМ!), таму нема да биде осамен и не ќе има потреба јавно да но преколнува да не го оставаме сам.

* Изразот “татковите синчиња” Геровски (веројатно како “навредлив”) го заменил со “оние”.
ДНЕВНИК (I,10,13)